An diri tinuod nga video, nga may-ada 300 nga share, nagpapasarang hin mga haka-haka o conspiracy theories nga nagsisiring bisan man waray basehan nga hi Marcos naghingyap hin pag-pauswag han kanan Pilipinas ekonomiya pinaagi hin pananalapi nga suportado hin gold o bulawan, pero ini daw in gin-pugngan hin mga financial institutions ha bug-os nga kalibutan.
AN SIRING: An nawara nga diktador Ferdinand Marcos, Sr., nagpagawas hin surat nga nagmamando nga mag-imprinta hin salapi nga suportado hin gold o bulawan para mapa-uswag an ekonomiya han Pilipinas
RATING: BUWA
An Facebook page “Rodante Marcoleta Supporters Live” utro nga nagpasarang han Agosto 26 hin diri tinuod nga video nga nagsisiring nga “tinuod nga giuupayi nga plano” han dati nga diktador Ferdinand Marcos, Sr., hin pag-imprinta hin salapi nga suportado hin gold o bulawan.
An video, nga may-ada na 300 nga shares, nagpapasarang hin haka-haka o conspiracy theories nga waray basehan nga nagsisiring nga hi Marcos naghingyap hin pagpauswag han ekonomiya han Pilipinas pinaagi hin pagpagawas hin pananalapi nga suportado hin bulawan, pero ini daw in ginpugngan hin mga global financial institutions. Igin-tutudlok hini an “Surat Kamanduan” o “Letter of Instruction” (LOI) hadto han Hulyo 15, 1983 para hin pag-imprinta han “Ang Bagong Lipunan Peso Bills o Currency.”
An LOI in waray kamatuoran ngan diri nag-eeksister, base han amon panginano han Official Gazette.
An pareho nga hinimo-himo nga impormasyon in dati na nga gin-pamatud-an nga buwa han mga fact-checkers han Rappler han una nga tuig kahuman ini nga video ig-upload han “Filipino Future” Facebook page. Translated by Aboy Abayan
PressOne.PH is part of #FactsFirstPH which brings together various sectors that are committed to promoting truth in the public space, and exacting accountability on those who harm it with lies. For those interested to join the initiative, email info@factsfirst.ph
PressOne.PH has adopted Facebook’s ratings options for third-party fact checkers and is working toward accreditation with the International Fact-Checking Network (IFCN).
FACT-CHECK: Interaction between lawmaker and Ong happened in House, not Senate
A Facebook “reel” falsely claimed that the interaction between Rep. Dan Fernandez and a suspected Philippine offshore gaming operator, Cassandra Ong, happened in the Senate.
FACT-CHECK: Online health advocate Doc Willie is still alive
Facebook page “Showbizfinds” falsely claimed that Filipino health advocate and former vice presidential candidate Dr. Willie Ong had passed away, allegedly due to complications from his illness.
FACT-CHECK: Photo of an airport in West PH Sea is fake
A Facebook user posted a reel containing a photo of a supposed airport and falsely claimed that it was located in the West Philippine Sea.