Vlogger nga Pro-Marcos gi-recycle ang bakak nga video sa kanhi empleyado sa World Bank nga nangangkon nga ang diktador nga si Ferdinand Marcos Sr., abogado ni Jose Rizal.
PANGANGKON: Abogado ni Jose Rizal si anhing diktador Ferdinand Marcos Sr. ug nga gibutang sa “trust fund” ang mga bulawan sa kalibutan alang sa tanang katawhan
RATING: BAKAK
Gi-recycle ug gipakatap pagbalik online sa usa ka vlogger ang mga bakak nga pangangkon sa usa ka kanhi empleyado sa World Bank nga ang kanhi diktador Ferdinand Marcos Sr. ang nibutang sa mga bulawan sa kalibutan sa usa ka “trust fund” alang sa tibuok katawhan.
Niadtong Marso 9, gi-post sa Facebook page nga “Para Paraan Lang, Japinas,” nga iya ni Japinay Tomodachi, ang site-anyos nga YouTube video clip ni Karen Huds, kansang mga gipanghisgutan mga bakak ug mga tumotumo o “conspiracy theories.” Na-share na ang post og 14,000 ka higayon.
Gitaktak sa World Bank si Hudes niadtong 2014 human siya nangilad nga “acting general counsel” alang sa usa ka multilateral institution.
Sigon sa pamahayag sa World Bank, dugay na nga wala magtrabaho sa World Bank si Karen Hudes sukad niadtong 2007. Sukad niadtong panahuna, dili na siya mahimo nga mo representar sa bisan unsang sanga sa World Bank Group. Matod sa bangko, tanang mga pangangkon ni Hudes ug sa iyang mga kauban ang bakak ug dili angay tuohan.
Ang partikular na video nga gipakatap pagbalik ni Japinay ang naglankob sa mosunod nga pangangkon:
“Paghuman sa World War 2, si Ferdinand Marcos, ang abogado ni Jose Rizal, ang superior general sa mga Heswita (Jesuit) niadtong tungura, mibutang sa international monetary gold reserve ug kabtangan niini sa usa ka trust fund nga gipangalan og Gold Debt Facility alang sa katawhan sulod sa 50 ka tuig ”
Wala masayod si Hudes sa kasaysayan sa Pilipinas ug sa kalibutan sanglit si Jose Rizal ang gi martir o gipapatay sa mga Kastila sa Bagumbayan (karon Rizal Park) niadtong Dec. 30, 1896. Sa ato pa, wala makaabot sa World War 2 si Rizal. Wala usab siya masakop sa mga Heswita o sa Society of Jesus, labi na mahimong ilang superior general.
Hinuon, ang mga nagmatuto ni Rizal mga Heswita sanglit sa Ateneo man siya nagtungha. Dugay na nga biktima sa mga tumotumo o mga conspiracy theories ang mga Heswita tungod sa ilang impluwensya sa mga hitabo sa kalibutan. Apan wala gayud nahimo nga superior general si Rizal. Paghuman sa gira, ang nangulo sa mga Hesuita mao si Father Norbert de Boynes, kinsa dunay titulo nga vicar general.
Alang sa bantugang sugilanon sa mga bulawan, duna kini daghang mga bersyon apan nasuta ang tanan nga mga bakak o dili tinuod. Sama dinhi sa column sa Pulitzer winner nga si Manny Mogato.
Gibutyag sab sa mga sinuwat sa historian nga si Bob Couttie, gityo’g pakatap ang mga sugilanon sa mga gikataho nga mga bulawan sa mga Marcos aron kombinsihon ang mga tawo nga dato sila ug dili kinahanglan mangawat gikan sa kaban sa katawhan. Bisan kana, usa ka dakong bakak! (translated by Ryan Christopher J. Sorote)
PressOne.PH is part of #FactsFirstPH which brings together various sectors that are committed to promoting truth in the public space, and exacting accountability on those who harm it with lies. For those interested to join the initiative, email info@factsfirst.ph
PressOne.PH has adopted Facebook’s ratings options for third-party fact checkers and is working toward accreditation with the International Fact-Checking Network (IFCN).