FACT-CHECK: Bidyo na nagpapakita ng pagkakaiba nina Cory, Marcos, kulang sa konteksto

Claim: Ang dating pangulong Cory Aquino ay pumabor sa karahasan habang ang yumaong diktador na si Ferdinand Marcos ay tumanggi na mag-utos ng pag-atake

Rating: Kulang sa Konteksto

Kung walang wastong konteksto sa kasaysayan, ang mga video na naghahambing sa mga utos ng dalawang dating pangulo, si Ferdinand Marcos noong 1986 EDSA “People Power” Revolution at Cory Aquino noong 1989 na pagtatangkang kudeta, ay ipinapalabas ng mga tagasuporta ni Marcos.

Ang 30-segundong video ay maling nagpapahiwatig na si Aquino ay handang maghasik ng karahasan habang si Marcos ay hindi, na hinahabol ang maling salaysay ni Marcos bilang isang mabait na diktador habang si Aquino, isang icon ng demokrasya, ay hindi eksakto na walang kapintasan.

Ngunit kulang sa konteksto ang video.

Ipinapakita ng video sina Aquino at Marcos sa isang split screen, na ang clip ni Aquino ay nauuna kaysa kay Marcos.

Aquino is shown saying: “The solemn oath of the soldier is to defend the constitution. Nag-iiwan tayo ng dalawang pagpipilian: sumuko o mamatay. Tingnan ang mga account ng Washington Post at ng Los Angeles Times.

https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1989/12/02/manila-turns-back-coup-bid-with-help-of-us-air-power/62895eef-23e2-4311-bf1b-4da4a63267f0/

https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1989-12-02-mn-304-story.html

Kalaunan ay ipinakita si Marcos na nagtuturo sa kanyang hepe ng militar na si Fabian Ver: “My order is not to attack. No, no, no. Hold on; not to attack.” Tingnan ang pag-uulat ng Washington Post at ng Los Angeles Times.

https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1986/02/24/rebels-marcos-contest-control-of-philippines/2c18fa71-45dc-423f-a3e1-9cd187dec323/

https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1986-02-27-mn-12085-story.html

Una, mahigit tatlong taon ang pagitan ng mga video. Iniutos ni Aquino ang pag-atake sa mga putschist na pinamumunuan ni Gregorio Honasan noong Disyembre 1989, ang pinakamalubhang pag-atake laban sa kanyang pagkapangulo. Ang utos ni Marcos kay Ver ay ibinigay noong Pebrero 1986 sa panahon ng pag-aalsa sa EDSA na pinamunuan ng isang paksyon ng militar.

Habang ang parehong mga insidente ay may kinalaman sa mga tauhan ng militar, ang mahalagang pagkakaiba ay suporta ng sibilyan. Nagtagumpay ang pag-aalsa ng People Power noong 1986 dahil daan-daang libong tao ang nagtipon sa Camps Crame at Aguinaldo sa Quezon City. Ito ang dahilan kung bakit tinanggihan ni Marcos ang kahilingan ni Ver na maglunsad ng pag-atake.

Walang ganoong sitwasyon noong tangkang kudeta noong 1989, kung saan ang mga rebeldeng sundalo ay naglunsad ng air attack sa Malacañang at si Aquino ay napilitang maglabas ng ultimatum.

Ang walang kontekstong bidyo ay na-upload ng mga pro-Marcos user nang hindi bababa sa apat na beses ngayong buwan, na may daan-daang view at dose-dosenang share sa Facebook.

PressOne.PH is part of #FactsFirstPH which brings together various sectors that are committed to promoting truth in the public space, and exacting accountability on those who harm it with lies. For those interested to join the initiative, email info@factsfirst.ph

PressOne.PH has adopted Facebook’s ratings options for third-party fact checkers and is working toward accreditation with the International Fact-Checking Network (IFCN).

See our fact-checking policy here.